Mediawijsheid – Rechtenvrije afbeeldingen op Pixabay

Vlak voor de start van het nieuwe schooljaar zijn heel wat leerkrachten druk in de weer om hun lessen voor te bereiden en hun lesmaterialen te herschrijven. Foto’s en beeldmateriaal maken onze leermiddelen attractiever. Leerkrachten zijn daarom vrijwel constant op zoek naar passende afbeeldingen of video’s bij een les of lessenreeks. In deze blogpost vertel ik je over Pixabay, mijn favoriete  voorraadkast vol rechtenvrije afbeeldingen.

Pixabay
Foto van een voorraadkast door Pixabay-gebruiker Floragrauso

Waarom rechtenvrij?

Leerkrachten moeten rekening houden met auteursrechten. Er zijn weliswaar enkele uitzonderingen op het auteursrecht voor educatief gebruik, maar wanneer je online lesmaterialen deelt (via leerplatformen, sociale media of bijvoorbeeld via KlasCement), ben je gebonden aan het auteursrecht. Niet alleen voor lesmaterialen, maar ook voor blogposts als deze is dit auteursrecht natuurlijk van toepassing. In juli publiceerde leraar en onderwijsblogger Marc nog dit bericht over een claim die hij kreeg naar aanleiding van een foto die hij in een blogpost had gebruikt. Je bent als leerkracht dus maar best op de hoogte van auteursrechten en het gebruik van media in professionele context.

Mediawijs, het goede voorbeeld

Zelf vind ik het ontzettend belangrijk om als leerkracht het goede voorbeeld te geven aan leerlingen in het kader van mediawijsheid: zomaar foto’s plukken van het internet en daarna weer verspreiden is eenvoudigweg niet OK. Ik probeer dus systematisch ook bronvermeldingen toe te voegen aan mijn eigen lesmaterialen en deel mijn eigen werk via een Creative Commonslicentie (lees ook deze blogpost over het delen van lesmaterialen). Ik toon leerlingen bijvoorbeeld ook hoe ze de herkomst van een afbeelding kunnen traceren via een Google Reverse Image Search.

Het ‘handige’ aan Pixabay is dat je voor de foto’s die je er kunt vinden zelfs geen naamsvermelding hoeft te plaatsen.  Alle licenties worden gedeeld onder de CC0-verklaring,  wat concreet betekent dat de gedeelde foto’s  tot het publieke domein behoren en voor alle doeleinden (inclusief commerciële doeleinden dus) gebruikt kunnen worden. Naamsvermelding wordt uiteraard wel gewaardeerd, maar is geen verplichting.Pixabay

Pixabay als uitverkorene?

Ik kreeg de gouden tip om met Pixabay te werken van moderator Els van KlasCement. Zij gaf terecht aan dat je op de website vrijwel over elk onderwerp mooie afbeeldingen kunt vinden. Ik hoef zelden nog op zoek op andere websites. Die zijn er natuurlijk wel, en zullen ongetwijfeld ook nog schatten aan afbeeldingen te bieden hebben. De voordelen van Pixabay vind ik:

  • de kwaliteit van de afbeeldingen
  • het grote aanbod
  • de mogelijkheid om ook in het Nederlands te zoeken
  • het feit dat je niet hoeft in te loggen: enkel wanneer je foto’s in de hoogste resolutie wil downloaden, moet je ingelogd zijn, maar voor de meeste toepassingen is de op één na hoogste resolutie zeker voldoende
  • de mogelijkheid om te publiceren zonder naamsvermelding: soms is dit handig omwille van de tijdsdruk, soms ook om esthetische redenen…

Er zijn natuurlijk nog heel wat andere websites waar je rechtenvrije media kunt downloaden (het betreft natuurlijk niet alleen afbeeldingen, maar bijvoorbeeld ook muziek). Onderaan deze blogpost vind je een link naar leermiddelen op KlasCement met de zoekterm rechtenvrij. Je vindt er hele lijsten van beeld- en geluidsbanken met rechtenvrije media.

Opgelet!

De eerste rij afbeeldingen die je te zien krijgt na een zoekopdracht op Pixabay (zie bijvoorbeeld deze zoekopdracht met trefwoord ‘cats’), zijn afbeeldingen van Shutterstock, een betalende beeldbank die adverteert op Pixabay. Deze afbeeldingen staan in een gekleurde balk met een kleine vermelding “Sponsored Images Shutterstock“. Je kunt vlak onder die balk ook lezen dat Pixabay je meer dan 20.000 gratis afbeeldingen van katten aanbiedt. De afbeeldingen op Shutterstock zijn niet gratis, je klikt dus best niet op de foto’s in de balk bovenaan (erg is het natuurlijk niet: je wordt gewoon doorverwezen naar Shutterstock). Toch even opletten dus.

Tijdens de laatste twee weken van augustus begin ik zelf het nieuwe schooljaar voor te bereiden. Ik zal daarbij dus zeker een gebruik maken van Pixabay. Waar haal jij de afbeeldingen die je gebruikt in je lesmaterialen? Hoe werk jij rond mediawijsheid in de klas? Ik verneem het graag…

Meer info?

Delen om te leren – workshop op #kc20jaar

Op de viering voor de 20ste verjaardag van KlasCement (#kc20jaar) gaf ik een workshop over de rol van delen als vorm van professionalisering. Om tot professionalisering te komen binnen een deelcultuur, moet er meer zijn dan een platform om te delen, zoals KlasCement. Het creëren van een professioneel lerend netwerk (PLN) waarbinnen leermiddelen gedeeld kunnen worden, vormt daarvoor een belangrijke stap. In mijn presentatie legde ik uit hoe je een PLN kunt uitbouwen.

Er is meer nodig dan gedeelde leermiddelen en een netwerk om effectief tot leren te komen. Elk leermiddel wordt immers gebruikt binnen een specifieke context. Wanneer leerkrachten lesmaterialen van elkaar downloaden, zullen ze dat materiaal in de meeste gevallen nog aanpassen aan hun eigen leeromgeving.  Dit is logisch en vaak ook nodig. Wanneer we niet alleen leermiddelen delen, maar ook onze ervaringen met deze leermiddelen, wordt die  context ook tastbaar voor anderen. Het kan ook voor de deler erg interessant zijn om te weten te komen in welke nieuwe contexten zijn of haar leermiddelen terechtkomt. Daarom toch ook een kleine oproep: wanneer je lesmaterialen van anderen downloadt en gebruikt, laat dan ook weten waar en hoe je deze leermiddelen hebt ingezet, en deel de herwerking van het leermiddel opnieuw. Op deze manier heb jij niet alleen dankbaar gebruik kunnen maken van iets dat iemand anders ontworpen heeft, de delende leerkracht zal ook baat hebben bij jouw inhoudelijke feedback.

Ik voegde de presentatie en de links samen op een website. Je vindt de informatie via de onderstaande link:

Delen om te leren #kc20jaar

Vooraf had ik via sociale media gevraagd wat leerkrachten zo waardevol vonden aan hun professioneel netwerk op sociale media. Het antwoord dat het vaakst gegeven werd, is dat een professioneel netwerk erg motiverend is en inspiratie geeft. Een PLN zorgt er voor dat je over muren heen kunt kijken. Bovendien doe je niet alleen inspiratie op, in een goed uitgebouwd netwerk leer je constant bij.

Wat vind jij zo waardevol aan jouw professioneel lerend netwerk? Welke tips kun je nog geven aan collega’s die pas recent Facebook en Twitter en andere sociale media beroepsmatig gingen gebruiken? Welke blogs lees jij nog? Hoe gebruik jij KlasCement of Trello? Ik hoor het graag.

 

 

Leren met ICT – Google reverse image search

Ik was net bezig aan lesmateriaal rond mediawijsheid toen ik voor de zoveelste keer vandaag een haai in de straten van Houston in mijn Twitterfeed zag verschijnen.

Een snelle zoektocht met Google reverse image search bevestigde mijn vermoeden dat het om een hoax ging. De resultaten tonen meteen dat de afbeelding al jarenlang op het internet circuleert:

Google reverse image search
Google reverse image search

Een reverse image search doe je door een afbeelding te slepen naar Google Images. Wanneer je in Google Images op het icoontje in de vorm van een camera klikt, kun je ook een afbeelding uploaden, of de link naar een afbeelding gebruiken om de zoekopdracht te starten. Google zoekt dan naar gelijkaardige afbeeldingen op het internet. In een handomdraai heb je zo meer informatie over de herkomst van een afbeelding.

Kortom: een snelle en handige truc die nog onvoldoende gekend is, ik vind het wel een lesje mediawijsheid waard!

Meer info?

Gerelateerde afbeeldingen zoeken op basis van afbeelding (Handleiding Google Zoeken)

Leren met ICT – Global collaboration met Google Hangout en Padlet

Gisteren presenteerde ik op een inspirerende editie van EcampBE het samenwerkingsproject met een Amerikaanse klas waarin ik momenteel betrokken ben: ‘Groenendaalcollege going global’. Het idee voor een internationale samenwerking leefde al langer: als taalleerkracht krijgen we immers de opdracht om de leerlingen  zo veel mogelijk in authentieke contexten te laten communiceren. Ik wou dus zelf heel erg graag een (virtuele) internationale samenwerking op poten zetten.

Zoektocht naar een internationale partner

Het enige struikelblok in deze internationale expeditie is natuurlijk het vinden van een partnerschool. Ik had me al een hele tijd aangemeld op het eTwinningnetwerk, een online samenwerkingsnetwerk voor scholen in Europa. Toch slaagde ik er voorlopig niet in om via eTwinning een partnerschool te vinden. Op de vorige editie van EdcampBE enthousiasmeerde collega Marie-Leet Bens mij om opnieuw op zoek te gaan naar een internationale partner via eTwinning. Haar verhaal had me overtuigd dat de zoektocht minder arbeidsintensief was dan ik dacht.

50 things you can do with Google Classroom

Tegelijkertijd besloot ik om ook een andere piste te verkennen. Als fervent gebruiker van Google Classroom had ik me deze zomer verdiept in de boeken van Alice Keeler en Libbi Miller, die samen 100 tips bevatten om met Google Classroom aan de slag te gaan. De sterkte van beide werken is dat ze erg uitgaan van de pedagogisch-didactische doelen, en niet alleen vanuit de technologie. Via het tweede boek ‘50 Things to Go Further with Google Classroom: A Student-Centered Approach‘ vernam ik over het bestaan van ‘Mystery hangouts’, waarin klassen van over de hele wereld met elkaar in contact gebracht werden.

50things
50 Things to Go Further with Google Classroom: A Student Centered Approach

Mystery Hangout

Het idee van een ‘mystery hangout’ is eenvoudig: leerkrachten uit verschillende landen brengen hun klassen met elkaar in contact en laten de leerlingen vragen aan elkaar stellen om te raden waar de andere klas zich ergens ter wereld bevindt. Deze spelvorm kan (voor zover er geen taalbarrières zijn, natuurlijk) al toegepast worden op erg jonge leeftijd. Op Google+ zijn er verschillende communities waarin leerkrachten zoekertjes kunnen plaatsen.

Gevonden!

Al snel vond ik in één van deze communities een bericht van Bethany Petty dat perfect aansloot bij de doelstellingen die ik met mijn leerlingen wilde bereiken. Bethany werkt in een school in Missouri (VS), ze geeft er de vakken American History en Western Civilizations. Net als ik schrijft ze een blog en is ze erg begaan met de integratie van technologie in het klaslokaal. Ook voor haar sluit onze samenwerking goed aan bij de doelstellingen die ze in haar vakken wil bereiken.

 

BethanyP
Het bericht van Bethany op Google+

 

Na enig overleg via mail en Google Hangout stelden we een eenvoudig lesplan op. In eerste instantie zouden beide klassen zichzelf voorstellen via een Padlet-prikbord. We maakten ook vragenlijsten en stelden een Spotifylijst op met Belgische muziek.

We spraken daarna een moment af waarop we de Padlets zouden uitwisselen. Via de commentaarfunctie in Padlet konden leerlingen daarna reageren op elkaars vragen. Vele leerlingen voegden ook hun contactgegevens toe en begonnen al snel met elkaar te communiceren via kanalen zoals Snapchat en Instagram.

Het was bijzonder fijn om het engagement van de leerlingen te zien. Mijn leerlingen maakten pareltjes van vlogs over België, hun leven op school en thuis. Op die manier bereikte ik zowel doelstellingen voor spreekvaardigheid (ze maakten zelf vlogs en filmpjes), schrijfvaardigheid (leerlingen stelden elkaar schriftelijk vragen en reageerden op vragen via de commentaarfunctie in Padlet) en leesvaardigheid (ze lazen de bijdragen van de Amerikaanse leerlingen op Padlet). Dat deze opdracht ook een grote meerwaarde biedt op cultureel vlak, hoeft vermoedelijk geen betoog.

De eerste klassikale hangout: spannend…

De derde stap in onze samenwerking is een klassikale hangout. Die staat morgen op het programma. We hebben ook hier het lesverloop vooraf besproken, maar omdat de samenwerking volledig live zal gebeuren, blijft het toch erg spannend. Het is de eerste keer dat ik me waag aan een klassikale hangout in de les, dus ik hoop vooral dat alles technisch goed zal verlopen. Hoe alles verlopen is, vertel ik jullie in een volgende blogpost!

Enkele tips!

Ik heb uit deze ervaring veel geleerd. De volgende tips kan ik alvast met je delen.

  • Maak goede afspraken met de leerkracht van de andere klas. Organiseer vooraf een hangout om de praktische afspraken te maken en zelf ook kennis te maken.
  • Communiceer ook voldoende over verwachtingen en doelen met de leerlingen: ik had mijn leerlingen de opdracht gegeven om filmpjes te maken (omdat ik op deze manier aan spreekvaardigheid werkte), Bethany had gewoon gevraagd aan de leerlingen om zichzelf voor te stellen met een foto. Dit zorgde in eerste instantie voor enige teleurstelling bij mijn leerlingen, die ook hadden gehoopt op filmpjes van hun Amerikaanse buddies… Bij een volgende editie zou ik hier alleszins meer rekening mee houden.
  • Als je met Padlet werkt, zorg er dan voor dat de commentaarfunctie is ingesteld zodat leerlingen kunnen reageren op elkaars berichten. Laat leerlingen ook inloggen op Padlet, zo verschijnt hun naam bij de berichten en kunnen ze berichten nadien nog bewerken.
  • Begin klein: als taalleerkracht kun je op een eenvoudige manier verschillende doelstellingen bereiken via een (online) internationale samenwerking.
  • Hou rekening met mogelijke tijdverschillen. Het tijdverschil tussen Missouri en Antwerpen bedraagt 7u, dat maakt een goede planning noodzakelijk (en niet altijd evident).
  • Een échte mystery hangout waarbij leerlingen elkaars locatie moeten raden, is vermoedelijk een korte en goede werkvorm voor jongere leerlingen.

Ben je zelf ook overtuigd om met je klas global te gaan? Deel dan zeker je ervaringen!

Meer weten?

Cijfers, cijfers, cijfers…

Heel wat van onze onderwijstijd draait om cijfers. Taken, toetsen, rapporten, deliberaties: de cijferlijst is moeilijk weg te denken uit de leefwereld van de leerkracht. En wanneer onze eigen kinderen thuiskomen met een toets, vragen we vaak eerst naar het cijfer (ik beken…). Bovendien herkent elke docent waarschijnlijk wel de typische, bijna pavloviaanse reactie op het uitdelen van een nieuwe taak of opdracht:

Staat dat op punten, mevrouw?

Ik weet niet hoe vaak ik de bovenstaande vraag de voorbije twee jaar al heb gehoord. Mijn reactie op deze woorden is even onvoorspelbaar als het weer. Hoe kun je als leerkracht werken rond attitudes voor levenslang leren als de primaire drijfveer van je doelpubliek niet meer dan een cijfer is? Hoe kun je een leerling vooruit helpen die er zelf eigenlijk alleen op uit is om in juni uit het rood te blijven? Met mijn onvoorspelbare reacties wil ik vooral gesprekken uitlokken die de bewustwording van het leerproces stimuleren. Het ballonnetje doorprikken, zeg maar.

Ik kan het mijn leerlingen natuurlijk moeilijk kwalijk nemen dat ze als het ware geprogrammeerd zijn geraakt door ons onderwijssysteem. Dat ze pas in actie lijken te schieten wanneer er een cijfer gegeven wordt. Anderzijds voel ik bij het horen van die woorden telkens de onweerstaanbare drang om mijn puntenboek uit het raam te gooien. Wat betekenen die punten immers en – misschien nog wel belangrijker – welk effect hebben ze op het leerproces?

Een school zonder cijfers

Er zijn ook leerkrachten die het gewoon doen. Onderwijzen zonder cijfers. Op Facebook groeit het aantal leden in de groepen Actief leren zonder cijfers en Teachers throwing out grades gestaag. Docent Nederlands Arnoud Kuijpers startte in Nederland het project Expeditie Nederlands waarin hij er bewust voor kiest om niet te werken met een methode of met cijfers.

Ik lees. Ik volg. Ik absorbeer. Ik droom ervan om zelf ooit de moed te hebben om een eigen Expeditie uit de grond te stampen. Maar voorlopig blijf ik binnen de veilige grenzen van het bestaande systeem. En blijf ik werken met een klassiek puntenboek dus, ook al investeer ik erg veel tijd aan het geven van feedback en beperk ik bewust het aantal ‘klassieke’ toetsen en evaluaties waaraan ik een cijfer koppel. Dat betekent ook dat ik vrijwel constant op zoek ben naar andere vormen van evalueren: hierover snel meer!

cropped-logo-1.jpg

 

 

 

Meer info?

Leren met sociale media: Berichten opslaan op Facebook

Professionalisering via sociale media

Het gebruik van sociale media als tools voor professionalisering in het onderwijs is duidelijk in opmars. Leerkrachten verenigen zich in online professionele groepen en lerende netwerken. Hoe leerkrachten sociale media inzetten, werd onlangs op mediawijs.be omschreven door Jaël Muls (VUB).

Facebook en Twitter zijn momenteel de belangrijkste kanalen die ik gebruik om inspiratie op te doen en te leren van anderen. Twitter gebruik ik vrijwel uitsluitend voor professionele doeleinden, en zal ik dus onberoerd laten op momenten waarop ik geen ‘werkgerelateerde prikkels’ wil opdoen.

Bij Facebook ligt dat wat moeilijker, aangezien ik het oorspronkelijk vooral gebruikte in mijn privésfeer en er daardoor geen strikte scheidingslijn is tussen privé en werk (wie zo een perfecte lijn wel kan trekken, mag mij altijd laten weten hoe je dat doet…). Het nadeel is dan dat ik soms interessante posts zie verschijnen op momenten dat het niet past, of mijn hoofd er niet naar staat.

Berichten opslaan

Gelukkig is daar sinds enige tijd een handige oplossing voor. Je kunt interessante posts op Facebook immers eenvoudig bewaren zodat je ze op een later moment kunt bekijken:

Link facebook
Link opslaan op Facebook

Nadien kun je de opgeslagen berichten gemakkelijk opnieuw raadplegen door links in de tab op “Opgeslagen” te klikken. De bewaarde berichten staan bovendien overzichtelijk gesorteerd per soort:

Opgeslagen links facebook
Opgeslagen links raadplegen in Facebook

Een optie waarmee je op Facebook posts van groepen uit je tijdlijn kunt weren op zelfgekozen momenten, is misschien toch ook nog iets waar Zuckerberg werk van mag maken. Om werk en privé toch weer wat meer van elkaar te kunnen scheiden op momenten dat je er behoefte aan hebt.

Welke kanalen gebruik jij om inspiratie op te doen? 

cropped-logo-1.jpg